Hulp nodig bij het verwerken van een bevallingstrauma?

Wij mensen zijn gewoontedieren.

Gedurende dag doen we namelijk heel veel dingen, zonder dat we er bewust over nadenken hoe we de dingen doen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan dingen zoals, aankleden, tandenpoetsen, maar ook bijvoorbeeld autorijden. We hebben deze routines ooit aangeleerd en nu, zoveel jaren later zijn ze zo ingesleten geraakt, dat we niet meer bewust hoeven na te denken over alle stappen en handelingen binnen een routine.

En ergens ook maar goed ook, want als we over alle stappen binnen een routine bewust zouden moeten nadenken, dan zou alles wat we doen veel langer duren en zouden we aan het einde van de dag bekaf zijn.

Automatische piloot

We doen dus veel dingen op de automatische piloot en dat kan doordat er in ons brein een heel netwerk aan zogenaamde neurale paden lopen. Neurale paden zijn verbindingen in onze hersenen. Onze hersenen zijn gewend om in bepaalde situaties op een bepaalde manier ‘langs een vaste route’ signalen door te geven, waardoor we ons op een bepaalde manier gedragen. We nemen iets waar – we verwerken de informatie – we koppelen er een emotie aan – maken een motorische planning en voeren uit.

Door deze vaste volgorde aan stappen, kunnen we patronen, routines of rituelen herkennen en ordenen. En hoe vaker we iets op een bepaalde manier doen, hoe verder deze neurale paden in ons brein ingesleten raken en van neurale paden veranderen in neurale snelwegen (neural highways).

Wat gebeurt er nu met je tijdens een traumatische bevalling vanuit een neuropsychologisch perspectief?

Misschien heb je wel eens van de fight/flight reactie gehoord.
In ons brein zit een klein gebiedje dat we ook wel amygdala noemen. De amygdala wordt ook wel de alarmcentrale van het brein genoemd. Het is het emotionele centrum in ons brein dat die zogenaamde fight/flight in gang zet. Tijdens een traumatische gebeurtenis, zoals een heftige bevalling kan zijn, wordt de amygdala hyperactief.

De amygdala heeft dan maar een taak en dat is ons leven redden in levensbedreigende situaties. Ook onderdrukt het de werking van andere gebieden in ons brein. Dat is precies de reden waarom we vaak in noodsituaties niet meer goed kunnen nadenken over ons handelen. En misschien heb je ook wel eens van die verhalen gehoord dat mensen na een auto-ongeluk in staat waren om een auto op te tillen, om er iemand onder vandaan te kunnen halen. Dit komt doordat we in zo’n levensbedreigende situatie niet eerst nadenken over het gewicht van de auto en of wij dat als mens wel kunnen tillen. We handelen direct en de amygdala is daar verantwoordelijk voor.

Een van de gebieden die onderdrukt wordt door de amygdala tijdens een heftige of  traumatische gebeurtenis, is de hippocampus. Dit deel van ons brein verwerkt onze herinneringen en geeft het daarna door aan het gebied dat de prefrontale cortex heet. Het is de prefrontale cortex die de herinneringen opslaat in het lange termijn geheugen.

Wat er gebeurt na een traumatische gebeurtenis, is dat de hele heftige emoties van angst en machteloosheid die je tijdens de gebeurtenis hebt ervaren, onlosmakelijk verbonden raken aan de herinnering aan de traumatische gebeurtenis. En doordat de amygdala zo actief was tijdens de traumatische gebeurtenis, wordt deze herinnering niet goed verwerkt door de hippocampus en de prefrontale cortex.

En dat heeft best wel wat gevolgen…

Ook je traumatische bevalling heeft een neuraal pad gevormd in je brein.
En doordat de herinnering aan je bevalling niet goed verwerkt is in het lange termijn geheugen, blijft de amygdala op scherp staan.

Zodra je iets hoort, ziet, proeft, ruikt en/of voelt dat je doet herinneren aan je traumatische bevalling of alleen al een gedachte, triggert dit het neurale pad dat in jouw brein is ontstaan tijdens je bevalling.
Voor je het weet ben je in een herbeleving terecht gekomen en ervaar je weer dezelfde angst en machteloosheid die je tijdens de bevalling ook hebt gevoeld. Natuurlijk weet je wel dat je je op dat moment niet meer in die situatie bevindt en toch voelt het weer levensecht.

Een herbeleving is ontzettend naar om mee te maken. Daarom zie je vaak dat vrouwen na een traumatische bevalling hun best doen om situaties of plekken die hun doen denken aan hun bevalling, uit de weg te gaan. Ze gaan bijvoorbeeld niet naar de afsluitende bijeenkomst van de zwangerschapscursus, ze slaan de nacontrole 6 weken na de bevalling over en/of gaan niet op kraamvisite bij een vriendin die wel een fijne bevalling heeft gehad.

Ze doen er alles aan om te voorkomen dat het neurale pad dat is gevormd door de traumatische bevalling, getriggerd wordt. Ergens is dat ook goed, want elke keer als het neurale pad getriggerd wordt, wordt het neurale pad ook versterkt en de reacties heviger.
Maar het is geen houdbare situatie.

Wat je moet weten als je hulp zoekt om je traumatische bevalling te verwerken

Het vermijden van triggers is een overlevingsmechanisme. Het is een manier om jezelf staande te kunnen houden na zo’n heftige gebeurtenis. Maar het lost het probleem niet op. Je kunt je namelijk niet je hele leven opsluiten in huis en je afsluiten voor alle vormen van contact en (social) media. Er komt een moment waarop je toch weer geconfronteerd wordt met iets dat je doet denken aan je traumatische bevalling en waardoor alle heftige gevoelens en emoties in je weer aangewakkerd worden.

En om daar wat aan te kunnen veranderen, heb je hulp nodig.
Hulp om je traumatische bevalling op een goede manier te verwerken.

Maar hoe kies je nu voor de juiste vorm van hulp uit alle hulp die aangeboden wordt?

Sowieso zijn alle vormen van ‘praat’ hulpverlening in eerste instantie niet de meest geschikte. Want iedere keer praten over je traumatische bevalling, triggert weer het neurale pad dat zich heeft gevormd. Het wordt hierdoor versterkt en de emoties en gevoelens die je ervaart worden steeds heviger. Het neurale pad verandert hierdoor steeds meer in een neurale snelweg.

Beter is om eerst te kiezen voor een vorm van hulpverlening, waarbij de herinnering aan je traumatische bevalling op de goede manier kan worden weggeschreven naar het lange termijn geheugen, waardoor de amygdala tot rust kan komen.

Dit met EMDR, maar er bestaan ook vriendelijkere alternatieven voor EMDR, zoals de methode die ik aanbied. Deze methodes zijn kortdurend en zeer effectief. Je merkt vrij snel verlichting van je klachten, kunt je beter ontspannen en komt hierdoor beter in je vel te zitten.

Evt. ‘praat’ therapieën, zoals coaching, counselling en/of gesprekken bij een psycholoog kun je, indien nodig, beter daarna plannen, waarbij je je vooral richt op het vergroten van je zelfvertrouwen en eigenwaarde en op hoe je je vanaf nu en in de toekomst zou willen voelen.

Tot slot

Het meemaken van een traumatische bevalling, kan op zodanige wijze zijn sporen nalaten, dat je brein anders gaan functioneren. Met deze blog heb ik je uitgelegd hoe dat precies in ons brein werkt, wat je nodig hebt om je bevalling goed te verwerken en wat belangrijk is wanneer je overweegt om hierbij hulp te zoeken.

Je traumatische bevalling was heel bepalend in je leven, maar hoeft niet langer de rest van je leven te bepalen.