“Ik stop ermee, ik wil dit niet meer. Het maakt me allemaal niet meer uit, als jullie dat kind nu maar uit me halen.” Bijten, schoppen, vloeken, tieren of je verloskundige of gynaecoloog verrot schelden. Om vervolgens in de pauze tussen de weeën weer duizendmaal excuses te maken. Een bevalling kan gedrag in je losmaken van dat je van jezelf totaal niet herkent.
Als je terugdenkt aan je bevalling, voel je nog steeds een gevoel van schaamte omhoog komen. Normaal gesproken ben je de rustigheid zelve, maar tijdens je bevalling zag je ineens een kant van jezelf die je nog nooit eerder hebt ontmoet. En dat is ook precies wat de schaamte geeft.
Gedrag als reactie op stress tijdens de bevalling
Toch valt dit gedrag tijdens de bevalling vrij logisch te verklaren. Voor veel vrouwen is bevallen nog steeds een stressvolle gebeurtenis. De hevige weeën, pijn en het gevoel de controle te verliezen zijn hiervan de belangrijkste veroorzakers. Ze roepen een gevoel van hevige angst op. En dit gevoel van angst en stress wordt nog eens extra versterkt als je bevalling door tegenslagen en complicaties een compleet andere wending krijgt.
Als gevolg van de stress en angst die je ervaart, gaat je lichaam grote hoeveelheden stresshormonen aanmaken. Hierdoor gaan de bloeddruk en hartslag omhoog, de spieren worden gespannen en zintuigen worden scherper. Zo bereidt je lichaam zich voor om te vechten of te vluchten. Het wordt ook wel eens de fight/flight reactie genoemd.
Dit verdedigingsmechanisme stamt nog uit de oertijd, toen we nog regelmatig voor ons leven moesten vechten of vluchten. En ook al hoef je nu, in deze tijd, niet meer bang te zijn dat je oog in oog komt te staan met een hongerige leeuw, je reacties op stress en angst zijn nog precies zoals in de oertijd. Het zijn dan ook onbewuste processen, waar je zelf niet direct invloed op hebt.
Is deze energie eenmaal vrijgemaakt in je lijf, dan zoekt het ook een uitweg. Door bijvoorbeeld… je raadt het al… te schoppen, vloeken en/of schelden. Dit is hoe jij het gevecht tijdens je bevalling aan ging en hoe de opgebouwde stress en spanning zich kon ontladen. En deze reacties kunnen nog eens extra versterkt worden als je morfine-achtige pijnstilling hebt gehad.
Een andere verklaring
Professor in de psychologie Dr. Richard Stephens heeft nog een andere verklaring. Hij denkt dat vloeken, tieren en schelden tijdens de bevalling helpt om minder pijn te voelen.
Hij kwam tot dit inzicht toen zijn eigen vrouw beviel van hun dochter. “Ze vloekte veel tijdens de bevalling, vooral tegen het einde. Daarna schaamde ze zich voor haar gedrag en verontschuldigde zich tegen de arts de haar bevalling begeleidde. De arts zei vervolgens dat hij wel wat gewend was, omdat het bijna altijd gebeurde.
Dr. Stephens besloot de theorie te gaan testen en bedacht daarvoor een experiment. Een groep studenten werd gevraagd om hun handen in ijskoud water te plaatsen, zolang ze het konden verdragen. De ene groep kreeg de opdracht een vloekwoord naar keuze ter herhalen, de andere groep werd gevraagd een neutraal woord te herhalen.
Daarna wisselden de groepen om.
De uitkomsten waren opmerkelijk: 73% van de deelnemers lukte het om hun handen onder water te houden wanneer ze konden vloeken. Daarnaast konden de ‘vloekers’ hun handen ook 30 seconden langer in het ijskoude water houden dan de niet-vloekers.
Het vloeken veroorzaakt een toename van adrenaline en zou volgens Dr. Stephens de pijn kunnen verlichten. “Het is vergelijkbaar met de fight/flight reactie”, legt hij uit. Met mate gebruikt, kan vloeken volgens Dr. Stephens een effectieve en direct beschikbare pijnstiller zijn voor de korte termijn.
Laat de schaamte los
Vloeken, schelden of schoppen? Zoals je hebt kunnen lezen, zijn het hele normale reacties op de angst en de stress die je hebt gevoeld tijdens de bevalling. Het is dan ook niet nodig om je nog langer te schamen voor dit gedrag. Het overkwam je.
Ik ben Anke Velstra, gediplomeerd en ervaren counsellor, bevallingstrauma therapeut & doula gespecialiseerd in bevalangst en bevallingstrauma.
