Een geboorteplan, onzin of niet?

Een geboorteplan schrijven voordat je gaat bevallen. Is dat onzin of niet?
Vandaag zag ik op mamaplaats het artikel: ‘Geboorteplan? Wat een onzin’ voorbijkomen, waarin een moeder haar geboorteverhaal deelt. De geboorte van haar kindje verliep anders dan verwacht/gewenst en er was niets met het geboorteplan gedaan.
Ze kwam tot de conclusie dat je vooraf kunt druk maken over hoe de bevalling gaat lopen, maar dat de natuur uiteindelijk bepaalt. En dat een geboorteplan daarom onzin is.
 
De reacties op dit artikel op Facebook liepen enorm uiteen.
Van een bevalling laat zich niet plannen, dus go with the flow tot aan heel erg blij dat ik mijn geboortewensen had vastgelegd in een plan, zeker toen alles een onverwachte wending kreeg.
 
Getriggerd door het artikel en de reacties, schrijf ik deze blog en geef ik mijn kijk op het schrijven van een geboorteplan, bevalplan of hoe ik het zelf liever noem: geboortewensen.

Waarom zou je een geboorteplan schrijven?

Uit onderzoek blijkt dat 1 op de 4 vrouwen negatief terugkijkt op de geboorte van haar eerste kind. 9-44% van de vrouwen geeft zelfs aan de bevalling als traumatisch te hebben ervaren.

En wat blijkt?
In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, is het niet het medisch handelen dat zorgt voor de nare ervaring, maar juist het verlies van controle en het gebrek aan communicatie door de zorgverleners.

En juist daarin kan het schrijven en het hebben van een geboorteplan een enorme meerwaarde zijn. Ik zal je hieronder uitleggen waarom.

Wat is een geboorteplan niet

Een geboorteplan is geen compleet uitgeschreven scenario of een lijst met eisen.
Wanneer je een geboorteplan op deze manier benadert en schrijft, schep je ook verwachtingen en kan het alleen maar tegenvallen wanneer je bevalling plotseling een andere wending krijgt.

Stel je wilt thuis in bad bevallen en je hebt dit beschreven in je geboorteplan, maar halverwege de bevalling breken je vliezen en blijkt je kindje in het vruchtwater gepoept te hebben, waardoor je plotseling naar het ziekenhuis moet. Alles wat je beschreven had staan in je plan, is plotseling niet meer uitvoerbaar en dat kan achteraf hele nare gevoelens oproepen.

Wat is het dan wel?

Het is een communicatiemiddel richting je zorgverleners. In een geboorteplan leg je vast wat jouw wensen zijn rondom de bevalling en de eerste periode daarna. Je legt er in vast wat voor jouw belangrijk is tijdens de bevalling, wat je ideeën zijn en wat je verwacht van je zorgverleners, zodat ze hier tijdens de bevalling zo goed mogelijk op in kunnen spelen.

Dit doe je zo beknopt mogelijk, zodat voor je zorgverleners in een oogopslag duidelijk is wat je wilt. Probeer daarom alles zoveel mogelijk op 1 pagina te houden en schrijf alleen op wat er toe doet.

Waarom zou je een geboorteplan schrijven?

• Door het schrijven van een geboorteplan blijf je betrokken bij de dingen die tijdens de bevalling gebeuren en de beslissingen die genomen worden. Het zorgt ervoor dat je een stuk regie in handen houdt, ook op momenten waarop je zelf niet goed meer kunt vertellen wat je wilt.

• Door na te denken over de bevalling en het schrijven van een geboorteplan, krijg je tijdig zicht op je angsten en onzekerheden, zodat je deze kunt bespreken met je zorgverleners, je je beter kunt voorbereiden op wat je staat te wachten en je indien nodig hulp kunt zoeken om meer vertrouwen in jezelf en de naderende bevalling te krijgen.

• Je kunt je tijdens de bevalling beter ontspannen, omdat je weet dat je je belangrijkste wensen hebt vastgelegd. En juist die ontspanning komt je bevalling weer ten goede.

• Een geboorteplan is niet alleen handig voor als je bevalling goed verloopt, maar het heeft juist een belangrijke meerwaarde als je bevalling plotseling een andere wending krijgt. Misschien heb je je wensen wel mondeling besproken met je verloskundige, maar moet zij je halverwege overdragen aan de gynaecoloog en vaak vergeet men dan de eerder besproken wensen mee over te dragen. Een geboorteplan kan dit ondervangen en biedt dan houvast.

Bespreek de inhoud van je geboorteplan met de personen die je zullen bijstaan tijdens de bevalling: je partner, moeder en/of vriendin, maar zeker ook met je verloskundige of gynaecoloog.

Check bij hen of je wensen en ideeën in de praktijk haalbaar zijn of dat je bevalling zo georganiseerd kan worden dat het haalbaar wordt.
Leg je plan thuis neer en neem een uitgeprint exemplaar mee in je ‘ziekenhuiskoffer’.

Wat zet je in een geboorteplan?

Net als iedere bevalling, is ook ieder geboorteplan is uniek. In jouw geboorteplan schrijf je wat jij belangrijk vindt en wat er volgens jou toe doet.

Aan welke dingen kun je zoal denken bij het schrijven van je geboorteplan?

–      Omgeving: waar wil je het liefste bevallen? Wat zijn je wensen over de ruimte waar je bevalt?

–      Communicatie: Hoe wil je dat er met je gecommuniceerd wordt tijdens de bevalling? Hoe wil je geïnformeerd worden over (medische) handelingen (informed consent) en betrokken worden bij beslissingen? Als je niet in staat bent om beslissingen te nemen, wie mag ze dan voor je nemen?

–      Begeleiding: Wie wil je dat er bij je bevalling aanwezig zijn? Hoe denk je over stagiaires? Wil je actief begeleid worden, of juist meer hands off? Wil je dat er foto’s en/of video’s worden gemaakt? Zo ja, wie doet dit en welke momenten zijn voor jou belangrijk?

–      De bevalling zelf: Hoe wil je je weeen opvangen. In welke houding wil je graag bevallen?

–      Pijnbestrijding: Actief aanbieden of alleen op vraag? Welke pijnbestrijding wil je wel en welke niet?

–      Medische handelingen: wat zijn je wensen t.a.v. medische handelingen zoals inknippen, tang- of vacuümverlossing of eventuele (spoed)keizersnede?

–      Eerste contact met je baby: Wie pakt je baby aan tijdens de geboorte? Wil je je baby gelijk op de borst? Hoe wil je het eerste uur na de geboorte doorbrengen? Wanneer wil je de controles en hoe? Wie knipt de navelstreng door en wanneer?

–      Voeding: Wil je borstvoeding of kunstvoeding geven en welke begeleiding heb je daarbij nodig?

–      Placenta: Wat wil je dat er met de placenta gebeurt?

–      Complicaties: Wat wil je er als er tijdens of na de geboorte complicaties optreden bij jou of je kindje?

Een geboorteplan bij een geplande keizersnede?

De bovenstaande punten zijn vooral gericht op een vaginale bevalling. Maar wat als je niet vaginaal kunt bevallen? Welke dingen zijn er dan van belang? Hieronder een paar punten om over na te denken.

– Tegenwoordig kun je in veel ziekenhuizen een zogenaamde ‘gentle sectio’ krijgen. Een keizersnede waarin men zoveel mogelijk een vaginale bevalling probeert na te bootsen. Sluit een gentle sectio aan bij wat jij graag wilt? En is het in jouw ziekenhuis mogelijk?

– Als je kindje geboren is, wordt het op de o.k. door een kinderarts gecheckt. Wil je dat je partner bij je de check van je kindje is of dat hij bij jou blijft? En als je partner bij je kindje is, wie blijft er dan bij jou?

– Mag je kindje bij je blijven op de o.k. en de verkoever?

– Als je borstvoeding wilt gaan geven, mag je dan al op de verkoever beginnen met aanleggen?

Belangrijk om te onthouden!

Een bevalling laat zich niet altijd sturen of plannen en kan daardoor anders uitpakken dan je had gewenst. Houd hier rekening mee bij het opstellen van je geboorteplan en laat ruimte open voor een andere wending.

Had jij voor je bevalling een geboorteplan geschreven?
Wat stond er in jouw plan? Welke dingen waren er belangrijk of zou je nu in je plan opnemen als je het nog een keer over mocht doen? Deel hier jouw tips en inzichten met andere (aankomende) moeders.

Heb je angst voor de bevalling en kun je wel wat hulp gebruiken bij de voorbereidingen en het schrijven van een goed geboorteplan? Ik help je graag. Vraag nu jouw gratis kennismakingsgesprek aan.